Omborda kerakli tovarning bo`lmasligining 5 sababi va ularning oldini olish usullari

Tovarlarning yetishmasligi, shubhasiz, chakana sotuvchilarning “eng yomon tushlari” ro’yxatida birinchi o’rinda turadi. Buning sabablari bor. Ular nafaqat savdoning yo’qolishiga olib keladi, balki tanqislik ham mijozlar qoniqishini va sodiqlik darajasini pasaytiradi. Mijozlar ko’pincha o’zlari qidirayotgan narsalarini topa olmasalar, hafsalalari pir bo`ladi.

Yaxshiyamki, ombor bilan bog’liq muammolarni hal qilish uchun bir qator yechimlar mavjud. Kerakli choralarni ko’rish va do’koningizdagi jarayonlarni yaxshilash orqali yetishmovchilikning ko’plab sabablarini oldini olish mumkin.

 Buni qanday qilish mumkinligi haqida yaxshiroq tasavvurga ega bo’lish uchun biz yetishmovchilikning 5 ta keng tarqalgan sababini va ularning qanday oldini olish kerakligini sanab o’tdik.

1. Noaniq ma’lumotlar

Inventarizatsiya bilan ishlashda noaniqliklarga duch kelish juda oson. Yetkazib berish muammolari, noto’g’ri joylashtirilgan narsalar, qaytarib berish va o’g’irlangan tovarlar bilan bir qatorda, chakana sotuvchilar qog’ozdagi (yoki hisob tizimidagi) inventar raqamlari ko’pincha ularda mavjud bo’lgan narsalarga mos kelmasligini aniqlaydilar.

Bunday nomuvofiqliklar sotuvchilarni tovar aslida yo‘q bo‘lganda uning zaxirada borligiga ishonishlari xatosiga olib kelishi mumkin.

Bu muammoni qanday bartaraf etish kerak? Ushbu muammoni hal qilish uchun quyidagilarni ko’rib chiqing:

a. Zamonaviy inventarizatsiya tizimidan foydalaning

Mos kelmaslikning oldini olish uchun birinchi qadam elektron (bulutga asoslangan) inventarizatsiya tizimini joriy qilishdir. Mahsulotlar hisobini qo’lda yuritish nafaqat ko’p vaqt talab etadi, balki xatolarga ham olib keladi.

Sizning eng yaxshi garovingiz – savdo nuqtalari tizimi yoki savdoni amalga oshirayotganda zaxiralar darajasini avtomatik ravishda o’zgartiradigan inventarizatsiya dasturidan foydalanish. Endi ma’lumotlar bazasini qo’lda yangilash haqida tashvishlanishingiz shart emas.

Agar sizda bir nechta savdo nuqtalari bo’lsa, bunday yechimlar ham foydalidir. Ushbu tizimlar bir qurilmadan bir nechta do’konlarni boshqarish imkonini beradi.

Bizning BILLZ yechimimiz, shuningdek, inventarizatsiya jarayonini soddalashtirish va 40% gacha vaqtni tejashga yordam beradigan bir qator xususiyatlarni o’z ichiga oladi.

Allaqachon BILLZ bormi? Ushbu tizim yordamida do’kon jarayonlarini qanday optimallashtirish haqida videoni tomosha qiling:

b. Uyushqoq va hushyor bo’ling

Bitta zamonaviy tizim barcha muammolarni hal qila olmaydi. Joriy yechim o’g’irliklarni aniqlay olmaydi va sotuvchining xatolari bilan bog’liq muammolarni hal qila olmaydi.

Bu yerda sizning tirishqoqlik va tashkilotchilik qobiliyatingiz yordam beradi. Inventarizatsiyadagi nomuvofiqlik sababini toping. Bu muammo sizning sotuvchilaringiz bilan bog’liqmi? Yoki bu o‘g‘irlikmi?Raqamlar o‘rtasidagi tafovutning sabablarini izlash va bunday muammolarni yanada oldini olish uchun zarur choralarni ko‘rish kerak.

Misol uchun, agar gap o’g’irlik haqida ketadigan bo’lsa. Ehtimol, xodimlarga xaridorlarni kuzatib borish osonroq bo’lishi uchun do’koningizni qayta loyihalash yoki xavfsizlik tizimini yangilash vaqti kelgandir.

v. RFID (Radiochastotali identifikatsiyalash) ni ko’rib chiqing

Ba’zi chakana sotuvchilar inventarizatsiyani aniq saqlashda yuqori texnologiyali yondashuvni qo’llashadi. Hozirda ko’pchilik RFIDdan foydalanmoqda. RFID – bu yorliq yoki mahsulot o’ramiga o’rnatilgan chip yordamida mahsulot haqidagi ma’lumotlarni saqlashi va kuzatishi mumkin bo’lgan texnologiya.

RFID savdogarlarga qo’lda skanerlash yordamida mahsulotlarni kuzatish va qidirish imkonini beradi. Bu ularga mahsulotning qayerdaligini kuzatish va uning mavjudligini tekshirishni tez va osonlashtiradi.

Mutaxassislarning fikriga ko’ra, RFID texnologiyasi noto’g’ri inventar ma’lumotlari bilan kurashish uchun eng yaxshi yechimdir.

d. Muntazam zaxira hisobini yuritish

Agar siz ma’lumotlarni kuzatib bormasangiz va yangilamasangiz, aniq raqamlarga ega bo’lolmaysiz. Zamonaviy inventarizatsiya tizimlari sizning inventar darajalaringizni kuzatib borishda ishni ayojib bajarishi mumkin bo’lsa-da, sizda qancha inventar borligi haqida aniq ma’lumot olishingiz kerak.

Mahsulotlaringizni hisoblash uchun vaqt ajrating va qog’ozdagi ma`lumotlar aslida do’kon yoki ombordagi mavjud narsalarga mos kelishiga ishonch hosil qiling.

Zaxiralarni hisoblashning ikkita varianti mavjud: to’liq va siklik inventarizatsiya.

To’liq inventarizatsiya qilish uchun siz do’koningizdagi har bir elementni hisoblash uchun bir necha soat ajratishingiz kerak. Buni do’kon yopilgandan keyin qilishingiz mumkin. Ammo ba’zida to’liq hisoblab chiqish ko’proq vaqt talab qilishi mumkin, bu esa o’z navbatida do’konni 1-2 kunga yopishga sabab bo`ladi. BILLZ inventarizatsiyasi bilan hisoblash uchun do‘konni yopish shart emas, sababi tovarlarni sotish, hisobdan chiqarish va boshqa operatsiyalar bo’yicha barcha ma’lumotlar avtomatik ravishda qayd etiladi. Bu sizga bir vaqtning o’zida sotish va inventarizatsiya qilish imkoniyatini beradi.

Agar siz do’konni yopishdan manfaatdor bo’lmasangiz, qisman inventarizatsiya ham variant bo’lishi mumkin. Bu usul har kuni yoki haftada kichik miqdordagi narsalarni sanash va tekshirishni o’z ichiga oladi. Qoida tariqasida, tez sotiladigan tovarlarni tekshirish yaxshidir. Bu sizga do’konni yopmasdan inventarni samarali boshqarish va tekshirish imkonini beradi.

Har bir do’konning o’ziga xos “To’g’ri” usuli bor, shuning uchun qaysi amaliyot sizga eng mos kelishini o’zingiz hal qiling. Ammo siz inventarizatsiyani to’liq hisoblashni tanlaysizmi yoki qisman hisoblashni afzal ko’rasizmi, barcha inventarlaringizni oyda bir marta yoki kamida chorakda bir marta hisoblashga harakat qiling.

Muammolarning oldini olish uchun siz doimo qo’lingizda bor (va sizda yo’q) narsalar haqida eng so’nggi ma’lumotlarga ega bo’lishingiz kerak.

2. Tovarlarga o’z vaqtida buyurtma berish muammosi

Bu muammo juda oddiy va keng tarqalgan: tovarlar javonlarni yangilashga ulgurmasingizdan sotilib ketadi. Buni qanday oldini olish mumkin? Mana bir necha usullar:

a. Sizga kerak bo’lgan narsalarning omborda yo’qligi sabablarini toping

Do’koningizda eng tez sotiladigan mahsulotlar yoki toifalarni aniqlashga harakat qiling.

Misol uchun, ba’zi mahsulotlar ertalab tezroq sotiladi, boshqalari esa tushdan keyin. Ba’zi mahsulotlar dushanba kuni, boshqalari esa shanba kuni yaxshi ketadi. Muayyan tovarlarni sotish dinamikasini aniqlab, siz tovarlarga buyurtma berish bo’yicha keyingi qarorlarni qabul qilishingiz mumkin.

BILLZ maxsus savdo hisobotiga ega bo’lib, u sizga mahsulot xususiyatlari bo’yicha, shuningdek, ma’lum bir vaqt oralig’ida – bir soat, hafta, haftaning bir kuni yoki bir oyda savdo va tovarlarning harakatini tahlil qilish imkonini beradi.

b. Talabni oldindan bilishga o’rganing

Prognozlash jarayonini amalga oshirish orqali siz qachon va qanday mahsulotlarga buyurtma berishni tushunishingiz mumkin. Joriy aksiyalar, savdo maʼlumotlari, tarixiy sotuvlar maʼlumotlari va aksiyalar, mavsumiylik, mamlakatning iqtisodiy sharoitlari va boshqalar kabi turli komponentlarni hisobga olgan holda tajribangizdan foydalanib, talabni oʻzingiz bashorat qilishga urinib koʻrishingiz mumkin. Ushbu ko’rsatkichlarning dinamikasi sizga mahsulot qanday sotilishi haqida ma’lumot beradi.

Misol uchun, erta bahorda yozgi kolleksiya uchun tovarlarga buyurtma berish yaxshi variant.

v.  Trendlarga e’tibor bering

 Tarixiy ma’lumotlar juda yaxshi, lekin siz o’z bozoringizdagi iste’mol tendensiyalariga ham e’tibor berishingiz kerak. Qiziqish uyg’otadigan yangi mahsulotlar bormi? Ba`zi tendensiyalar qaytib kelayaptimi? E’tibor bering va keyin ushbu ma’lumotlarga muvofiq xarid qiling.

3. Boshqaruv, jarayonlar va texnologiyalar bilan bog’liq muammolar

 Sizda mustahkam vositalar va mustahkam inventar rejalari bo’lishi mumkin, lekin ularni amalga oshirish uchun to’g’ri odamlaringiz bo’lmasa, siz baribir yetishmovchilik bilan bog’liq muammolarga duch kelasiz.

Misol uchun, sizning omboringizda juda ko’p zaxirangiz bo’lishi mumkin, ammo agar xodimlaringiz javonlarni to’ldirmasa, mijozlar sizda mavjud narsalarni ham yo’q deb taxmin qilishadi. Yoki sizning inventar tizimingiz ajoyib ma’lumot berishi mumkin, ammo xodimlaringiz ma’lumotlarni qanday izohlashni bilmasa, ular bu ma’lumotlardan samarali foydalana olmaydi. Bunday muammolarning oldini olish uchun uchta sohaga sarmoya kiriting: odamlar, jarayonlar va texnologiya.

Birinchisidan boshlaylik

a. Xodimlar

Xodimlaringizni o’qitishga investitsiya qiling. Ular nafaqat tizimingiz bilan qanday ishlashni, balki muayyan vaziyatlarda qanday harakat qilishni ham bilishlariga ishonch hosil qiling.

Shuni ham yodda tutingki, xodimlaringizga sarmoya kiritish shunchaki ularni o’qitish emas. Shuningdek, siz ularning farovonligiga sarmoya kiritishingiz kerak. Baxtli xodimlar ko’proq ishlaydilar, rag’batlanadilar va yaxshi natijalarga erishadilar, shuning uchun ularni kuchaytirish va o’z salohiyatlarini oshirishga yordam berish yo’llarini izlash muhimdir.

b. Jarayonlar

Do’koningiz uchun inventarizatsiya jarayonini batafsil tavsiflovchi biznes jarayonini ishlab chiqing va keyin har bir bosqichni bajarish uchun mas’ul odamlarni tayinlang. Tovarlarni qabul qilish uchun kim javobgar? Do’kondagi narsalarni hisoblash uchun kim javobgar? Inventarizatsiya jarayoni qanday bo`ladi? Tovarlarning javonlarda mavjudligi uchun kim javobgar?

v. Texnologiya

O’zingizni va jamoangizni inventarizatsiya vazifalari bilan bog’liq jarayonlarni osonlashtiradigan vositalar bilan qurollang.

Inventarizatsiya vositalari – Siz hali ham narsalarni jismoniy hisoblash uchun qalam va qog’ozdan foydalanasizmi? Zamonaviyroq vositaga o’tish orqali o’zingiz (va xodimlaringiz) uchun vazifani soddalashtiring. Bu vaqtni tejaydi va jarayonni yuqori darajaga olib chiqadi.

Analitika. Shuningdek, siz trafikni o’lchash imkonini beruvchi tahliliy yechimlar kabi murakkabroq vositalarni ham ko’rib chiqishingiz mumkin. Mijozlaringizni yaxshiroq bilish bilan bir qatorda, ushbu vositalar savdo nuqtalariga yanada samarali xizmat ko’rsatishga yordam beradi.

Masalan, ish avjiga chiqadigan vaqtni hisoblash orqali siz xodimlarni shunga mos ravishda rejalashtirishingiz mumkin.

4. Yetkazib beruvchilaringiz bilan yomon aloqa yoki munosabatlar

Yetkazib beruvchilar bilan muloqot qilishni bilmaslik yoki ular bilan samarali aloqa o’rnatmaslik buyurtmalarning yo’qolishiga yoki kechiktirilishiga olib kelishi mumkin, bu esa zaxiralarning yetishmasligiga sabab bo`ladi.

Bunday vaziyatdan qanday qochish kerak? Boshlanishiga yetkazib beruvchi bilan aloqa o’rnating.Barcha yetkazib berish muddatlarini diqqat bilan kuzatib boring va muammolar yuzaga kelganda, imkon qadar tezroq yetkazib beruvchilarga xabar bering.

 Misol uchun, agar mahsulot kutilganidan tezroq sotilsa, inventaringiz to’liq tugashidan oldin kerakli choralarni ko’ring. Imkon qadar tezroq yetkazib beruvchilar bilan bog’laning va keyingi buyurtmangizni rejalashtiring.

Bundan tashqari, aniqroq buyurtmalar uchun ma’lumotlar va prognozlarni yetkazib beruvchilaringiz bilan baham ko’ring.

5. Mablag’ yetishmasligi

Ba’zi kompaniyalar yangi mahsulotlarni sotib olish uchun mablag’ yetishmasligi sababli tanqislikka duch kelishadi. Agar siz bunday vaziyatda bo’lsangiz, pul oqimini yaxshilash yo’llarini topishingiz kerak. Har kimning moliyaviy ahvoli har xil, ammo aylanma mablag’larning ma’lum bir qismini chiqarishning bir necha yo’li mavjud:

a. Ortiqcha zaxiralarni likvidlash

Tovar qoldiqlariga tez-tez duch kelasizmi? Ularni doʻkon ichida qayta joylashtiring (javonlarni oʻzgartiring, koʻrgazmaga qoʻying), bestsellerlar bilan birga soting, chegirma oʻrnating yoki aksiya oʻtkazing.

b. Qarzdorlaringizdan pul yig’ing

Sizdan qarzi bor mijozlaringiz bormi? Ular bilan bog’laning va to’lanmagan to’lovlarini eslating.

v. Savdo hajmini oshiring

Pul oqimini yaxshilashning yana bir usuli – ko’proq sotish. Do’koningiz savdo va daromadini qanday oshirishingiz mumkinligini o’ylab ko’ring. Hammasi mahsulotingizning assortimenti va sifatiga bog’liqmi? Aksiyalaringizni yanada jozibali qilish kerakmi? Mavjud mijozlaringizni ko’proq xarid qilishga undash uchun nima qilishingiz mumkin?

Ushbu savollarga javoblarni yaxshilab o’ylab ko’ring. Siz daromad olish va pul oqimini yaxshilashga yordam beradigan g’oyalarni topishingizga ishonchingiz komil.